THE BEST OF BYDGOSZCZ – JÓZEF ELIASZ ORCHESTRA – 25.07.2025 , GODZ. 20.00 – wstęp wolny

ELIASZ ORCHESTRA wystąpi w składzie:

Anna Hnatowicz – vocal

Joanna Czajkowska - vocal

Adam Wasiela - vocal

Michał Maciudziński - vocal

Adam Wendt - saxophone

Alan Balcerowski - saxophone

Krzysztof Beszczyński - trombone

Artur Grudziński - piano

Maciej Olesiński - guitar

Kasper Łbik - bass

Jakub Szynal - trumpet

Józef Eliasz - drums, leader

Orkiestra Józefa Eliasza zaprosi publiczność  do muzycznej podróży, przypominając najpiękniejsze melodie złotej ery SWINGU.

 

 

WARSZTAT FORMY:

Złote lata swingu przypadają głównie na lata 30. i 40. XX wieku – to okres, w którym swing był dominującym stylem muzyki jazzowej, a także głównym nurtem tanecznej muzyki rozrywkowej w Stanach Zjednoczonych. Złote lata swingu w muzyce charakteryzują się kilkoma wyraźnymi cechami stylistycznymi, brzmieniowymi i rytmicznymi, które odróżniają ten okres od wcześniejszych i późniejszych faz jazzu.

Szczegóły:

Początek: około 1935 roku – często uznaje się to za symboliczny początek złotej ery swingu, głównie dzięki sukcesowi Benny'ego Goodmana, zwanego "Królem swingu".

Szczyt popularności: lata 1935–1945

Koniec ery: po 1945 roku, swing zaczął tracić na popularności na rzecz bebopu i innych stylów jazzowych oraz nowej muzyki rozrywkowej.

Cechy muzyki swingowej:

Grana była głównie przez big-bandy (duże orkiestry jazzowe).

Charakteryzowała się rytmiczną pulsacją (swingującym rytmem), sekcją dętą, energetycznymi aranżacjami i improwizacją.

Była bardzo taneczna – to właśnie wtedy rozwinęły się takie style tańca jak Lindy Hop.

Najważniejsi artyści złotej ery swingu:

Benny Goodman

Duke Ellington

Count Basie

Glenn Miller

Artie Shaw

Tommy Dorsey

Ella Fitzgerald (wokal swingowy)

Dominacja big-bandów i orkiestr

Składy liczyły zwykle od 12 do 20 muzyków.

Typowy skład obejmował: sekcję dętą (saksofony, trąbki, puzony), sekcję rytmiczną (fortepian, kontrabas, gitara rytmiczna, perkusja).

Aranżacje były często rozpisywane i mniej improwizowane niż we wczesnym jazzie.

Charakterystyczny rytm swingowy

Podstawą był tzw. swing feel – rytm z „kołyszącym” podziałem na triolowe ósemki.

Sekcja rytmiczna grała płynnie, z akcentami przesuniętymi do przodu (tzw. „off-beat”).

Perkusja i kontrabas zapewniały ciągły puls idealny do tańca.

Taneczność

Swing był muzyką taneczną – rozwinęły się wokół niego style takie jak Lindy Hop, Jitterbug, Balboa.

Aranżacje często były dynamiczne i efektowne, dostosowane do potrzeb parkietu.

Mieszanka improwizacji i aranżacji

Improwizacja była ważna, ale w dużych składach dominowały aranżowane partie zespołowe.

Często były solówki dla gwiazd instrumentalnych, ale całość była mocno skomponowana.

Rozwój wokalistyki jazzowej

Pojawiły się wybitne głosy swingu, np. Ella Fitzgerald, Billie Holiday, Frank Sinatra.

Popularność zdobył scat singing – wokalna improwizacja naśladowcza instrumentów (szczególnie u Elli Fitzgerald).

Brzmienie i styl

Swing miał pełne, bogate brzmienie.

Charakterystyczne były dialogi między sekcjami instrumentów, szybkie unisona, riffy (powtarzane krótkie frazy).

Utwory często miały rozbudowaną strukturę formalną – wstęp, rozwinięcie, sola, kulminacja, zakończenie.

Rozwój swingu w Polsce – najważniejsze etapy:

Lata 30. – Początki i fascynacja amerykańskim swingiem

Swing dotarł do Polski w latach 30., głównie przez radio, płyty gramofonowe i kontakty z muzykami z Europy Zachodniej.

Warszawa była centrum życia muzycznego – swing był obecny w kabaretach, teatrach rewiowych, hotelach i kawiarniach.

Powstawały polskie orkiestry taneczne i big-bandy wzorowane na amerykańskich.

Znani muzycy z tego okresu:

Jerzy Petersburski – choć bardziej znany z tanga, jego orkiestra grała też swingujące aranżacje.

Henryk Wars – kompozytor i aranżer, który wprowadzał elementy swingu do muzyki filmowej i rozrywkowej.

Okres wojenny (1939–1945) – muzyka podziemna i okupacyjna

W czasie okupacji hitlerowskiej swing był zakazany przez nazistów jako „muzyka degeneratów” (ang. „Entartete Musik”).

Mimo to grano go potajemnie w lokalach, a także w kabaretach działających pod przykrywką.

Powstawały zespoły działające w konspiracji, często łączące swing z patriotycznym przekazem.

Lata 40./50. – Komunizm i cenzura

Po wojnie swing był uważany przez władze PRL za zachodnią, burżuazyjną muzykę i był cenzurowany.

Mimo to część muzyków kontynuowała działalność – swing przetrwał m.in. w radio, filmie i klubach jazzowych.

Cenzura osłabła częściowo po odwilży w 1956 roku, co pozwoliło na bardziej otwarte granie jazzu i swingu.

Znane zespoły i wykonawcy po wojnie:

Melomani – jeden z pierwszych powojennych zespołów jazzowych, w składzie m.in. Krzysztof Komeda i Jerzy “Duduś” Matuszkiewicz.

Andrzej Kurylewicz, Jan Ptaszyn Wróblewski – zaczynali od swingu, później eksplorowali inne style jazzu.

Lata 60. i później – swing jako fundament jazzu

Swing stał się bazą dla edukacji muzycznej i rozwoju jazzu nowoczesnego w Polsce.

W latach 60. organizowano pierwsze festiwale jazzowe (np. Jazz Jamboree), na których swing miał swoje miejsce obok nowocześniejszych form.

Działały orkiestry radiowe i telewizyjne, np. Orkiestra PR pod dyrekcją Edwarda Czernego, grające swing i jazz.

Znaczenie swingu w Polsce

Swing był oknem na świat Zachodu – wyrazem wolności i indywidualizmu.

Pomógł zbudować fundamenty polskiej sceny jazzowej, z której później wyrośli światowej klasy muzycy.

Przetrwał dzięki pasji artystów i odbiorców mimo opresji politycznych.

 

• STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE ELJAZZ ul. Kręta 3, 85-117 Bydgoszcz

  NIP: 953 23 83 845; Regon: 092570480; KRS nr: 0000062032